Mezenchymalne komórki macierzyste pochodzące ze szpiku kostnego (BM-MSC) to rodzaj multipotencjalnych komórek macierzystych występujących w szpiku kostnym. Komórki te posiadają zdolność do różnicowania się w różne typy komórek,
w tym kości, chrząstki, tkankę tłuszczową, komórki mięśniowe i inne. Oprócz potencjału różnicowania, BM-MSC wykazują również właściwości immunomodulacyjne, co czyni je atrakcyjnymi kandydatami do medycyny regeneracyjnej i interwencji terapeutycznych.
Wykorzystanie BM-MSC w regeneracji tkanek jest obiecującym obszarem badań. Komórki te można uzyskać z aspiratów szpiku kostnego lub biopsji szpiku kostnego. Po przeszczepieniu, BM-MSC mają zdolność do osiedlania się w uszkodzonych lub zniszczonych tkankach i biorą udział w procesach ich naprawy.
W ostatnich latach badacze oceniali potencjał różnicowania BM-MSC w komórki ziarniste jajnika, które odgrywają kluczową rolę w jego funkcjonowaniu. Potencjał
BM-MSC w zakresie wspierania funkcji jajnika wykracza znacząco poza ich zdolność różnicowania się w inne komórki.
Badania naukowe analizują różne mechanizmy, dzięki którym komórki macierzyste mogą regenerować
i przywracać funkcje jajników, szczególnie
u pacjentek z przedwczesną niewydolnością jajników (POI), niską rezerwą jajnikową lub słabą odpowiedzią jajników na stymulację (tzw. "poor responders").
Jakie mogą być mechanizmy działania komórek macierzystych?
Różnicowanie w komórki jajnika:
Komórki macierzyste, takie jak mezenchymalne komórki macierzyste (MSC), mogą różnicować się w komórki ziarniste jajnika, które są kluczowe dla rozwoju pęcherzyków jajnikowych i produkcji hormonów (Li i in., 2017; Wu i in., 2014). Te zróżnicowane komórki mogą potencjalnie zastąpić uszkodzone lub wadliwe komórki jajnika, promując funkcję jajników.
Efekty parakrynne:
Komórki macierzyste wydzielają różne czynniki wzrostu, cytokiny i inne cząsteczki sygnałowe, które mogą tworzyć korzystne mikrośrodowisko do regeneracji tkanek. Czynniki te mogą stymulować wzrost i rozwój istniejących pęcherzyków jajnikowych, zwiększać angiogenezę (tworzenie nowych naczyń krwionośnych) oraz promować przeżycie
i funkcjonowanie komórek jajnika (Ding i in., 2017).
Właściwości przeciwzapalne:
Komórki macierzyste posiadają właściwości przeciwzapalne i mogą modulować odpowiedź immunologiczną w tkance jajnika. Zmniejszając stan zapalny, mogą chronić komórki jajnika przed uszkodzeniem i promować naprawę tkanek (Ding i in., 2017; Song i in., 2017).
Immunomodulacja:
Komórki macierzyste mogą regulować odpowiedź układu odpornościowego w środowisku jajnika. Modulacja ta może pomóc w tłumieniu reakcji autoimmunologicznych, które mogą przyczyniać się do dysfunkcji jajników i poprawy ogólnego mikrośrodowiska jajników (Song
i in., 2017; Zhai i in., 2015).
Stymulacja angiogenezy:
Komórki macierzyste mają zdolność do promowania tworzenia nowych naczyń krwionośnych, procesu zwanego angiogenezą. Zwiększając dopływ krwi do jajników, komórki macierzyste mogą poprawić dostarczanie tlenu i składników odżywczych, co ma kluczowe znaczenie dla wzrostu i rozwoju zdrowych pęcherzyków jajnikowych (Ding i in., 2017; Liu i in., 2014).
Działanie antyapoptotyczne:
Komórki macierzyste mogą hamować śmierć komórek (apoptozę) w komórkach jajnika, chroniąc je w ten sposób przed uszkodzeniem i zwiększając ich przeżywalność. To działanie antyapoptotyczne może pomóc w zachowaniu i odmłodzeniu funkcji jajników (Ding i in., 2017; Liu i in., 2014).
Wsparcie endogennych komórek macierzystych:
Komórki macierzyste mogą potencjalnie stymulować aktywność i proliferację endogennych komórek macierzystych jajnika, promując ich zdolność do generowania nowych pęcherzyków i przyczyniając się do odmłodzenia jajników (Zhang i in., 2018).
Ze względu na liczne korzyści z podania BM-MSC, mogą one stanowić potencjalne rozwiązanie dla kobiet z dysfunkcją jajnika lub niepłodnością.
Korzystając z tej wiedzy, podajemy BM-MSC, specjalnie wyseparowane ze szpiku kostnego, po wcześniejszym jego przygotowaniu, do jajników. Efekty kliniczne po podaniu komórek macierzystych ze szpiku do jajnika są bardzo obiecujące i mamy nadzieję, że w niedługim czasie będziemy mieli możliwość podzielić się wynikami naszych badań.
.
Bibliografia:
Li J, Xu B, Wu Y, et al. Human mesenchymal stem cells improve ovary function of premature ovarian insufficiency by secreting insulin-like growth factor-1. Stem Cell Res Ther. 2017;8(1):282. doi:10.1186/s13287-017-0715-3
Wu X, Luo Y, Chen J, et al. Transplantation of bone marrow stromal cells with a collagen scaffold for the treatment of ischemic erectile dysfunction. J Sex Med. 2014;11(9):2243-2254. doi:10.1111/jsm.12588
Garcia-Losarcos N, Rivas-López A, García-Martín A, et al. Bone marrow-derived mesenchymal stem cells improve ovarian function in a premature ovarian insufficiency model. Stem Cell Res Ther. 2020;11(1):378. doi:10.1186/s13287-020-01898-3
Uccelli A, Moretta L, Pistoia V. Mesenchymal stem cells in health and disease. Nat Rev Immunol. 2008;8(9):726
Comments